Konya Büyükşehir Belediyesi ile Konya Fikir ve Sanat Adamları Derneği ve S.Ü. Selçuklu Araştırma Merkezi’nin ortaklaşa düzenlediği Yaşayan Konya Hafızası İkindi Sohbetlerinde bu hafta S.Ü. Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Eskiçağ Tarihi ABD Öğretim Üyesi Türkiyat Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hasan Bahar, S.Ü. Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Yeniçağ Tarihi ABD Öğretim Üyesi Prof. Dr. İzzet Sak ve Koyunoğlu Müzesi Görevlisi Ayşe Kalaycı tarafından “Geçmişten Günümüze Hadim” konulu bir konferans verildi.

Koyunoğlu Müzesi Müdür Hasan YAŞAR selamla konuşmasında “Bu programda Hadim ilçemizi Konya’ya tanıtmak amacındayız.Hazırlanan Konya Ansiklopedisinde ilçelerimize de yer verdik.” dedi.

Açış konuşmasında Hadim Belediye Başkanı Ahmet Hadimioğlu “Hadim, Ebu Said Muhammed Hadimi Hazretleri ile özdeşleşen bir ilçemizdir. Bizde bir eser ortaya koyarak Hadim’e hizmet etmek istiyoruz. Son yıllarda yapılan yatırımlarla Hadim daha da gelişmektedir. ” dedi.

HADİM ESKİ BİR YERLEŞİM MERKEZİDİR

Prof. Dr. Hasan Bahar Hadim’in Konya’ya 124 km uzaklıkta olduğunu belirterek ” Hadim, Akdeniz kıyı şeridi ile Konya Ovasını birbirinden ayıran Batı Toros sıra dağlarının doğu kısmında Taşeli Platosunun tepeleri arasındaki vadiler üzerinde kurulmuş bir ilçedir. Hadim ilçe merkezinin tarihi antik dönemlere kadar uzanır. Hadim,MÖ. 2.binde Luviler, MÖ I.bin yılında Şaddua, adıyla anılmıştır. Asurlular tarafından verilen dağlı tabiri Trakheitos’tur. Romalılar tarafından verilen dağlı tabiri ‘Strabon’ Torosların kuzeyine ‘Isaura’ (Zengibar) denilmiştir.

Hadim’de zengin maden yatakları bulunmaktadır. Hadim’in doğal güzellikleri içerisinde Yerköprü Şelalesi’nin ayrı bir önemi vardır. Hadim’in iklimi sert, insanı mert olarak tabir edilir. Hadim’deki tarihi yerler defineciler talan edilmiştir.Frigliler zamanında yerleşim yeri olmuştur. Birçok tarihi yer baraj suları altında kalmıştır. Bölge; madencilik, hayvancılık ve bağcılık merkezidir.” dedi.

HADİM KONYA SANCAĞI’NA BAĞLI BİR KÖYDÜR

Prof. Dr. İzzet Sak tarihsel süreçte Hadim’i ele aldı: Kutalmışoğlu Süleymanşah, 1077 yılında Konya ve çevresini fethedip Anadolu Selçuklu Devleti’nin temellerini attığını, Birinci Haçlı Seferi sırasında, 1097’de İznik’in elden çıkması ile, Konya, Anadolu Selçuklu Devleti’nin merkezi olmuştur. İki yüzyıl kadar Anadolu Selçuklularının elinde kalan Hadim’in de içinde bulunduğu Konya ve çevresi, daha sonra Karamanoğulları Beyliği’nin eline geçmiştir. 1473’te Osmanlı Devleti’nin hakimiyetine girmiştir. Hadim ile ilgili eldeki ilk kayıtlar; 1501 yılında yapılan tapu tahrir kayıtlarıdır. Bundan başka 1518, 1530 ve 1540 tarihlerine ait kayıtlar bulunmaktadır. Hadim’in nüfusu 75 nefer 51 hâne re’âyâ, 33 nefer 28 hâne müsellemân ve piyâdegân olmak üzere nüfus 424 kişidir. 9.728 akçe vergi alınmaktadır. Hadim’de arpa, buğday, darı, meyve, bostan ve üzüm gibi ürünler yetiştirilmekte, arıcılık ve hayvancılık yapılmaktadır.1810 yılında ise Hadim ile Pirlevganda aynı kaza gibi gösterilmekte ve kayıtlarda “Pirlevganda-i Hâdim” olarak geçmektedir.

HADİM 18. YÜZYILDAN SONRA GELİŞİM GÖSTERMİŞTİR

Hadim, 16. ve 17. yüzyıllarda Aladağ Kazası’nın bir köyü iken, 18. yüzyıldan itibaren gelişmeye başlamıştır. Bu gelişme süreci Ebû Sa’îd Muhammed el-Hâdimî ile başlamıştır. Hâdimî’nin derin bilgisi ve ünü kendisine Osmanlı sarayında devlet adamları arasında dostlar edinmesini sağlamıştır. Hadim’e Şehdî Osman Efendi tarafından bir de kütüphane yaptırılmıştır. Hadim, 1850’lerden sonra Konya Sancağı’na bağlı bir kaza merkezi hâline gelmiştir. 1881 senesinde Aladağ Nahiyesi Hadim’den ayrılarak Karaman’a bağlanmıştır. 1926’da kaza merkezi olmuştur.

HADİM’İN TARİHİ MEKANLARI

Ayşe Kalaycı tarafından Hadim’in tarihi yapıları hakkında bilgi verildi: Aşağı Hadim Mahallesi Cami, Hadim Büyük Cami, Fakir Köyü Cami, Sazak Köyü Cami, Yalınçevre Köyü Cami, Yukarı Esenler Köyü Cami, Zühtü Cami, Hadim Taşpınar Çeşmesi’dir. Genellikle camiler tek katlıdır. Aşağı Hadim Mahallesi Cami 14. asırdan kalan cami içerisinde el işçiliği ile yapılmış ağaç süsleme ve boyamaları bulunmaktadır. Mütfüler Konağı ile Hz. Hadimi Tarihi Kütüphanesi diğer önemli eserlerdir.

Program sonunda Prof. Dr. Hasan Bahar’a Konya Eski Milletvekili Hüseyin Üzülmez, Prof. Dr. İzzet Sak’a Hadim Belediye Başkanı Ahmet Hadimioğlu, Ayşe Kalaycı ise Koyunoğlu müzesi Müdür Hasan Yaşar tarafından günün anısına hediyeleri takdim edildi. Hadim Belediyesi tarafından bastırılan “Öğütler” isimli kitapçık dinleyicilere dağıtıldı.